Kuchnia grecka jest odmianą kuchni śródziemnomorskiej. Uchodzi za jedną z najzdrowszych na świecie, o czym wspomina nawet Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Sekretem smaku greckich potraw są przede wszystkim świeże i lokalne składniki, dlatego położenie geograficzne wpływa na popularność danych potraw w różnych częściach Grecji. Przykładowo, ryby i owoce morza są podstawą diety na wybrzeżu i wyspach, ale już niekoniecznie w głębi kraju. Będąc w Grecji warto odwiedzać bazary i przydrożne budki, w których rolnicy sprzedają własnej produkcji oliwy, miody, wina i nalewki.
Kuchnia grecka – podstawowe składniki
Charakterystycznych dla greckiej kuchni składników jest kilka, ale jej największym symbolem wydają się być oliwki. Zarówno one, jak i produkowana z nich oliwa, są wykorzystywane do wielu dań. Kolejnym ważnym składnikiem jest jogurt, który nawet określany jest mianem greckiego. Pyszny i charakterystycznie gęsty stanowi podstawę zarówno deserów i wytrawnych potraw, na przykład tzatzyków. Nie można nie wspomnieć o serze feta, którego słony posmak dodaje charakteru wielu daniom. Poniżej przedstawiamy zbiór najważniejszych potraw i składników kuchni greckiej, w kolejności alfabetycznej.
Dolmades
Potocznie zwane „greckimi gołąbkami” także składają się z ryżu i mięsa zawiniętych w liście, ale winogron. Dolmades, znane również jako dolma, są popularne w różnych kuchniach, nie tylko greckiej. Ich nieodłącznym składnikiem są aromatyczne przyprawy, w tym ziele angielskie i kminek. Liście winogron powinny być młode i świeże, ale jest to na tyle popularne danie, że przez cały rok w sklepach dostępne są też liście marynowane.
Zdjęcie: 8photo na Freepik
Feta
Słony, biały ser to nieodłączny element greckiej kuchni. Od 2002 nazwa „feta” jest chroniona prawem i może być używana tylko dla serów pochodzących z Grecji. Fetę produkuje się z mleka owczego z dodatkiem koziego. Smakuje wyśmienicie zarówno w podstawowej odsłonie, jak i podana na ciepło, bo po roztopieniu nabiera innego smaku. Dlatego w restauracji fetę można zamówić w formie przystawki, także na przykład panierowaną, ale najczęsciej spotyka się ją jako element sałatek lub innych dań.
Filo
Do przygotowania tego wyjątkowego ciasta wykorzystuje się oliwę. To właśnie użyty tłuszcz odróżnia filo od wizualnie podobnego ciasta francuskiego. Filo stanowi podstawę wielu greckich, słodkich deserów, chociaż bywa też wykorzystywane w słonych przekąskach. Najpopularniejszym deserem bazującym na miodzie i właśnie cieście filo jest baklawa. Ten bardzo słodki przysmak jest elementem kuchni tureckiej, bałkańskiej, ormiańskiej oraz oczywiściej greckiej.
Gemista
Popularne i proste grecki danie – warzywa faszerowane ryżem. Najczęściej nadziewa się pomidory i paprykę, ale można też spotkać wersję z bakłażanem lub cukinią. Gemista to często potrawa wegetariańska, ale wśród składników może pojawi się też mielone mięso. W każdej wersji stanowi pełną smaku, sytą potrawę.
Jogurt grecki
Grecki jogurt jest smaczny i zdrowy. Charakteryzuje się niewielką zawartością tłuszczu, co wpływa na niską kaloryczność. Zawiera dużo białka i żywych kultur bakterii. Jest bardzo popularny w greckiej kuchni i wykorzystywany w sosach, deserach, jak i jedzony bez żadnych dodatków z racji swojego fantastycznego smaku. Z niewielką ilością greckiego miodu i świeżymi, lokalnymi owocami smakuje fenomenalnie.
Kawa
W greckiej kuchni widoczne są wpływy tureckie. Nie inaczej jest w przypadku kawy, przez co grecki sposób jej parzenia jest zbliżony do tureckiego. W obu przypadkach kawa przygotowywana jest w tygielku. Tradycyjnie powinien być miedziany, ale współcześnie używa się też emaliowanych i ze stali nierdzewnej. W gorące dni nas zachwycała bardzo popularna kawa z kostkami lodu i wysoką, gęstą pianką. Serwują ją niemal wszystkie lokale. Dla nas to wręcz symbol greckich wakacji!
Jeśli uważasz nasze artykuły za przydatne, korzystasz z nich i chcesz się odwdzięczyć, możesz postawić nam wirtualną kawę. Dziękujemy!
Keftedes
Greckie pulpeciki podawane zarówno w formie przystawki, jak i dania głównego. Składają się z mięsa mielonego, wieprzowo-wołowego lub jagnięciny, i bardzo aromatycznych przypraw. Po wymieszaniu wszystkich składników formuje się niewielkie pulpeciki, a następnie smaży je na patelni. Keftedes wyśmienicie smakują w towarzystwie chlebka pita i tzatzyków.
Zdjęcie: Alpha / Flickr
Miód
Różnorodność naturalnych miodów wytwarzanych w Grecji naprawdę robi wrażenie. Dostępne są miody tymiankowe, sosnowe, dębowe, pomarańczowe i wiele więcej. Wielowiekowa tradycja i ogromna pasja Greków wkładana w produkcję miodu powodują, że są one naprawdę wyjątkowe. Pyszne miody często stanowią element greckich deserów, przykładowo jako dodatek do jogurtu greckiego. W sklepach można znaleźć degustacyjne zestawy różnych miodów, w miniaturowych słoiczkach.
Moussaka
Rodzaj zapiekanki, której głównymi składnikami są bakłażan, mięso mielone oraz sos pomidorowy. Poszczególne warstwy oddziela się od siebie sosem beszamelowym, co może przywołać skojarzenia z lazanią. W przeciwieństwie do włoskiej potrawy, w greckiej moussace nie znajdziemy makaronu. Są tutaj za to ziemniaki oraz ser, który apetycznie się przypieka i przykrywa całą potrawę. Choć na pierwszy rzut oka może nie wygląda na ogromne, danie jest bardzo sycące. Sugerujemy współdzielenie porcji, jeśli w planach jest też skosztowanie deseru lub innych dań.
Oliwki i oliwa
Wobec smaku oliwek nie można pozostać obojętnym – uwielbia się je lub… przeciwnie. Tradycyjnie serwowane z pestką, którą grecy nazywają „sercem oliwki”. Są świetnym pomysłem na pamiątkę z racji swojej dostępności, bo znajdziesz je wszędzie – w supermarketach, lokalnych sklepikach, na bazarach, czy nawet straganach z pamiątkami. Najbardziej znaną odmianą greckich oliwek jest tak zwana kalamata. Z kolei oliwa jest produkowana z oliwek i stanowi dopełnienie niezliczonych dań. Oliwę wykorzystuje się też do zabiegów kosmetycznych, produkcji mydeł i nie tylko!
Owoce morza
Grecka kuchnia, podobnie jak inne śródziemnomorskie, charakteryzuje się bogactwem owoców morza. Popularne są tu między innymi małże, kalmary i krewetki. W restauracjach często spotyka się grillowane owoce morza, na przykład ośmiornicę. Często do potraw wykorzystuje się też ser feta. Krewetki w sosie z fetą określane są mianem garides saganaki. Z kolei danie składające się małży z fetą nosi nazwę midia saganaki.
Ryby
Jak na wyspiarski kraj przystało, grecka kuchnia słynie z ryb. Dania rybne są szczególnie popularne blisko wybrzeża, gdzie świeże produkty są łatwo dostępne. Do najpopularniejszych gatunków ryb należy dorada, bardzo zdrowa i wartościowa, zwłaszcza dla osób, które zmagają się z nieporawidłowym krążeniem krwi. Jak przystało na zdrową, śródziemnomorską kuchnię, ryby często są tu grillowane.
Sałatka grecka
Istny symbol greckiej kuchni. Sałatka przygotowywana z pomidorów, ogórków, papryki, czerwonej cebuli, oliwek. Na nich kładzie się kawałek sera feta, a całość posypuje przyprawami i polewa oliwą. Ze względu na brak sosów czy dipów, na smak tej sałatki bardzo mocno wpływa świezość składników, przez co w Grecji zazwyczaj jest fenomenalna. Pełna smaku sałatka może stanowić zarówno oddzielne danie, jak i dzielony z innymi dodatek do innych potrwaw. Świetnie komponuje się z mięsem i grillowanymi rybami.
Planujesz podróż?
Zobacz nasze filmy o Grecji na YouTubie!
Souvlaki – szaszłyki
Grillowane mięso z kurczaka, wieprzowe lub jagnięce podawane w formie szaszłyków. Serwowane zazwyczaj w towarzystwie przypraw, warzyw i sosów, a częstym uzupełnieniem dania są także frytki. To aromatyczna potrawa z dymnym posmakiem, która stanowi jedną z najpopularniejszych w greckiej kuchni. Taką wersję spotykaliśmy często na Rodos.
Souvlaki – gyros
Bardziej fast-foodowa, syta odmiana dania, którą jedliśmy wiele razy na Krecie. Mięso jest opiekane na kręcącym się rożnie, a po skrojeniu podawane w picie, z sosem i frytkami. Często, zwłaszcza dalej od turystycznych szlaków, souvlaki można spotkać w bardzo przystępnej cenie, już za około 3 euro.
Tzatzyki
Bazujący na greckim jogurcie sos, do którego dodaje się starte ogórki, czosnek i inne przyprawy. Wyśmienicie komponuje się z chlebkiem pita, grillowanym mięsem, dlatego stanowi dodatek wielu greckich potraw i bardzo często znajduje się na stole. Jest jednym z naczelnych elementów meze, czyli greckiego zestawu przystawek.
Przewodnik po Rodos
Więcej podróżniczych artykułów:
