Przewodnik po Meksyku – fascynującej kulturze, bogatej historii i egzotycznych krajobrazach. Podróżując przez Meksyk skosztujesz wyśmienitych potraw, usłyszysz cudowną muzykę, poznasz prekolumbijskie cywilizacje, wypoczniesz na piaszczystych plażach i zachwycisz się przyrodą tropikalnych dżungli. Nic dziwnego, że ten wyjątkowy kraj odwiedzają miliony turystów. Nasz przewodnik zaprezentuje jego różnorodność, podpowie co warto zobaczyć i pomoże właściwie zaplanować podróż po Meksyku.
Meksyk: podstawowe informacje o kraju
Kod telefoniczny: +52 Wi-Fi: spotykane w miastach
Stolica Meksyku: Meksyk
Największe miasto: Meksyk
Język urzędowy: hiszpański
Powierzchnia: 13. na świecie
Numer alarmowy: 911
Ruch: prawostronny
Waluta: peso meksykańskie [MXN]
Sieć: ograniczona poza miastami
Przejściówka: typ A, 120V
Pamiętaj przed wyjazdem:
- Wymagane dokumenty to paszport, ważny co najmniej 6 miesięcy od dnia przylotu. Sprawdź informacje o bieżących zagrożeniach, dostępne tutaj. Spisz koniecznie dane kontaktowe polskiej ambasady i placówek konsularnych w Meksyku. Adresy i numery telefonów znajdziesz tutaj.
- Kup dobre ubezpieczenie podróżne, bo inna flora bakteryjna i klimat zwiększają ryzyko wystapienia dolegliwości, a leczenie w turystycznych miejscach bywa drogie. Dobrze mieć wliczoną w cenę usługę stomatologa i assistance. Porównaj aktualne oferty w naszym linku partnerskim, który przekieruje cię na odpowiednią podstronę rankomat.pl
- Zachęcamy do polubienia dedykowanej Meksykowi grupy na Facebooku, na której szybko uzyskasz odpowiedzi na podróżnicze pytania.
Historia Meksyku
Można powiedzieć, że historia Meksyku liczy co najmniej cztery tysiące lat i dzieli się ogólnie na dwa okresy: prekolumbijski i po 1521 roku, kiedy obszary te skolonizowali Hiszpanie. Turystycznie rzecz ujmując, najbardziej fascynuje ten pierwszy, kiedy to na obszarze Mezoameryki powstawały wielkie cywilizacje: Olmeków, Majów, Teotihuacán, Azteków i inne. Pozostawiły po sobie piramidy, rzeźby, boiska do gry w rytualną piłkę, obserwatoria astronomiczne i wiele odkryć naukowych. Organizując podróż po Meksyku, warto zapoznać się z ich fascynującą historią. Szczegółowo omówiliśmy ją w tym artykule, a nieco bardziej podróżniczo – w poniższym filmie.
Drugim okresem meksykańskiej historii są lata od 1521 roku (o których także przygotowaliśmy oddzielny artykuł), gdy cały obszar podbili Hiszpanie. Rdzennych mieszkańców zniewalano, a dawną kulturę i wierzenia zastępowano chrześcijańskimi. Dlatego dzisiejszy Meksyk jest tak różnorodny – łączy ze sobą pamięć po dawnych cywilizacjach z kolonialną kulturą. Po 300 latach panowania Hiszpanów rozpoczęto walkę o niepodległość, która zakończyła się wygraną Meksykanów w 1821 roku. Kolejne stulecie to czas chaosu, ciągłych sporów wewnętrznych, zamachów stanu, wojen i rządów dyktatorów. Od 1929 do 2000 roku cała władza leżała w rękach jednej partii. Wielu jej przedstawicieli rządziło nieudolnie, a z przeciwnikami rozprawiało się przy użyciu siły. XXI wiek zdaje się przynosić większą demokratyczność i stabilność, lecz zmiany przychodzą wolniej, niż liczą na to obywatele. Przed Meksykiem wciąż stoi wiele wyzwań i długa droga do ich pokonania.
Klimat: kiedy lecieć do Meksyku?
Meksyk to idealne miejsce na wakacje, niezależnie od pory roku. Trzeba jednak mieć na uwadze, że nie wszędzie temperatury i aura są takie same. Przeciwnie, wielu turystów po przylocie jest zaskoczonych, jak bardzo się ona zmienia wraz z pokonywaniem kolejnych kilometrów.
Półwysep Jukatan jest gorący nawet zimą
Duża powierzchnia Meksyku oraz bardzo różnorodne ukształtowanie terenu powodują, że w kraju występuje wiele stref klimatycznych. W północnej oraz środkowej części Meksyku panuje przede wszystkim klimat zwrotnikowy – gorący i suchy. Dominują tu bezkresne pustynie, półpustynie oraz stepy. Z kolei południowy obszar (zwłaszcza stany Oaxaca, Veracruz, Tabasco, Chiapas, Campeche, Quintana Roo i Jukatan) jest wilgotny i gorący, za wyjątkiem obszarów wysokogórskich, gdzie temperatury są niższe. Na południu kraju latem i wczesną jesienią mogą występować obfite deszcze.
Zimą w niektórych obszarach Meksyku temperatury oscylują regularnie wokół 0oC, ale nie tylko wtedy ubranie ciepłej bluzy może okazać się konieczne. Na pustyniach o każdej porze roku dnie są upalne, a wieczory naprawdę zimne. Chłodno bywa też w wioskach i miastach, położonych tysiące metrów nad poziomem morza – na przykład w stolicy kraju, zwłaszcza wieczorami.
Jeśli planujesz sporo podróżować po kraju, niezależnie od pory roku pamiętaj o spakowaniu ubrań chroniących przed chłodem. Zwiedzając Meksyk latem, pogoda choć bardzo różnorodna, będzie sprzyjać wszędzie. Zimą z kolei najlepiej zawęzić podróż przede wszystkim do południa kraju, zwłaszcza Półwyspu Jukatan, gdzie nawet w grudniu, styczniu i lutym temperatury przekraczają 20oC. Ich dokładne zmiany przedstawia poniższa animacja.
Zmiany temperatur w skali roku:
Meksyk: Średnie temperatury w roku
Ceny w Meksyku: koszt podróży
Ceny produktów spożywczych w Meksyku są zbliżone do tych, które spotykamy w Polsce. Korzystnie wypadają ceny noclegów, lokalnych owoców oraz jedzenia na ulicznych straganach i w restauracjach. Sporym wydatkiem mogą okazać się opłaty za niektóre odcinki autostrad. W miejscach turystycznych warto negocjować ceny, na przykład pamiątek, ponieważ turyści bywają naciągani. Pisaliśmy o tym szczegółowo w artykule o bezpieczeństwie w Meksyku. Orientacja w cenach nie stanowi problemu, bo przelicznik meksykańskiej waluty jest bardzo prosty. Wystarczy podzielić daną cenę przez pięć, by rozeznać się, ile mniej więcej wynosi ona w złotówkach.
1 MXN (peso meksykańskie) = 0.24 zł
ceny orientacyjne
Ceny artykułów spożywczych
| Woda 1l | 10 |
| Mleko 1l | 20 |
| Tortilla 1 kg | 14 |
| Chleb tostowy | 40 |
| Ser żółty (europejski, 1 kg) | 125 |
| Szynka (250 g) | 25 |
| Baton czekoladowy | 10 |
| Lokalne owoce (1 kg) | 20 |
Ceny noclegu i wyżywienia
Co zobaczyć w Meksyku? Największe atrakcje
Najważniejsze meksykańskie miasta
Dzisiejsze miasta Meksyku raczej nie stanowią atrakcji samych w sobie, jak ma to czasami miejsce w innych krajach. Niektóre z nich skrywają jednak wiele tajemnic i znakomitych atrakcji turystycznych, które warto zobaczyć podczas podróży po Meksyku.
Park Chapultepec, Meksyk
- Miasto Meksyk – stolica kraju, położona w jego centralnej części, której historia sięga czasów prekolumbijskich. Zostało założone przez Azteków w XIV wieku i stanowiło najważniejsze miasto imperium, a jednocześnie jedną z największych wówczas aglomeracji na świecie. W 1521 r. podbili je Hiszpanie. Azteckie budowle zniszczono, a ich miejsce zajęły katolickie kościoły. Pozostałości dawnych czasów widać jednak doskonale, chociażby przy głównym placu miasta – Zócalo, gdzie turyści mogą zerknąć na fundamenty dawnej piramidy Templo Mayor. Miasto słynie z rozśpiewanego Placu Garibaldi, Sanktuarium Matki Boskiej z Guadalupe, dzieł Fridy Kahlo i Diego Rivery oraz gigantycznego Muzeum Antropologicznego.
- Cancun i Playa del Carmen – turystyczne kurorty położone nad Morzem Karaibskim, na tzw. „Riwierze Majów”, które rozwinęły się dopiero w drugiej połowie XX wieku. Zwłaszcza Cancun miało konkurować z Acapulco (po przeciwnej stronie kraju) i trzeba przyznać, że z czasem tę konkurencję wygrało. Oba miasta służą za rozwiniętą bazę wypadową dla niezliczonych organizatorów wycieczek krajoznawczych po skarbach Jukatanu, zarówno historycznych i przyrodniczych. W okolicy znajdziesz na przykład rajskie wyspy. Jedną z nich jest Cozumel, oddalona około 20 km od Playa del Carmen. Zachwyca przyrodą i warunkami do nurkowania. Bliżej Cancun znajduje się Isla Mujares, co w tłumaczeniu oznacza Wyspę Kobiet. Warto wspomnieć też o wyspie Holbox, znanej z zawieszonych nad turkusową wodą hamaków.
- Puerto Vallarta – malownicze miasto na zachodzie kraju. Położone nad Pacyfikiem, z roku na rok staje się coraz modniejsze. W jego okolicy znajdują się przepiękne plaże i fascynujące Wyspy Marieta, których najpopularniejszą atrakcją jest Playa del Amor, czyli Plaża Miłości. Co ciekawe, to wyjątkowe miejsce powstało w wyniku ćwiczeń celności pocisków bombowych, wykonywanych przez meksykańską armię. W Puerto Vallarta toczyła się akcja filmu „Noc Iguany” (1964), co mocno przyczyniło się do zwiększenia zainteresowania tym miejscem.
- Cabo San Lucas – kurort wypoczynkowy na Półwyspie Kalifornijskim. Miasto jest chętnie odwiedzane przez turystów (zwłaszcza z USA) ze względu na piękne plaże, doskonałe warunki do nurkowania oraz główną atrakcję całego obszaru – El Arco de Cabo San Lucas. Jest to charakterystyczny łuk skalny, który stanowi południowy kraniec Półwyspu Kalifornijskiego.
Jeśli uważasz naszą twórczość za przydatną, korzystasz z niej i chciałbyś się odwdzięczyć, możesz postawić nam wirtualną kawę. Dziękujemy!
- Guadalajara – miasto powstałe w 1532 roku przez hiszpańskich kolonizatorów. Uważa się je za jedno z najbardziej liberalnych i najistotniejszych kulturowo. W mieście znajdują się liczne muzea, a największą atrakcję stanowi spektakularna katedra. Jest to drugie co do wielkości miasto Meksyku.
- Puebla – miasto położone w Kordylierze Wulkanicznej, nieopodal wciąż silnie dymiącego wulkanu Popocateletl. Miasto w momencie powstania, w 1531 roku, otrzymało nazwę Puebla de los Ángeles, czyli Miasto Aniołów. Godne uwagi jest zabytkowe centru Puebli, które zostało wpisane na listę UNESCO, niezwykle kolorowe i klimatyczne. Znajdująca się w nim katedra należy do najważniejszych zabytków miasta. Sami Meksykanie uważają Pueblę za kulinarną stolicę Meksyku, z czym zgadzamy się bez zastanowienia. Może to łut szczęścia i zbieg okoliczności, ale właśnie w Puebli jedliśmy najlepszą Sopa Azteca, przepyszne enchiladas i piliśmy rewelacyjne w smaku pulque. Na przedmieściach miasta, w Cholula, znajduje się największa piramida świata, a na jej szczycie – hiszpański kościółek.
Meksyk: mapa opisywanych miast i atrakcji
Zabytki po czasach prekolumbijskich
Majowie i Aztekowie to najsłynniejsze cywilizacje prekolumbijskie, które zamieszkiwały obszar dzisiejszego Meksyku. Oprócz nich zabytki pozostawiły po sobie między innymi kultury Olmeków, Teotihuacán, Totonaków i Tolteków. Dziś turyści mogą poznawać dawne ludy Mezoameryki odwiedzając Muzeum Antropologiczne w Mexico City, lub jedno z wielu stanowisk archeologicznych. Prekolumbijskie miasta liczą setki, a czasami tysiące lat i skrywają w sobie pewną magię, fascynujące historie i wciąż niezrozumiałe sekrety.
- Tulum – nadmorska miejscowość, położona na półwyspie Jukatan. Znana przede wszystkim z ruin dawnego miasta portowego Majów. Najbardziej charakterystycznym budynkiem jest górująca nad 12-metrowym klifem piramida El Castillo, w przeszłości pełniąca prawdopodobnie rolę latarni morskiej. Możliwość pływania w turkusowych wodach Morza Karaibskiego i jednoczesnego podziwiania prekolumbijskich zabytków sprawiają, że Tulum przyciąga setki tysięcy turystów każdego roku.
- Chichén Itzá – najsłynniejsze z miast Majów. Prezentuje typowe elementy architektury tej słynnej cywilizacji. Główną atrakcją jest świątynia, w kształcie schodkowej piramidy, uznana za jeden z cudów świata. W mieście znajduje się też boisko do gry w rytualną piłkę, obserwatorium astronomiczne i święta cenota (podziemne jezioro). Chichén Itzá jest oblegana przez tłumy turystów, przez co nie czuć w niej w typowej dla tego typu miejsc magii, ale mimo to warto ją odwiedzić. Większość budynków jest zachowana w naprawdę znakomitym stanie.
- Teotihuacán – to zarówno nazwa stanowiska archeologicznego położonego nieopodal miasta Meksyk, jak i kultury, której członkowie zamieszkiwali te tereny. Najważniejszymi obiektami dawnego miasta są ogromna Piramida Księżyca i jeszcze większa – Słońca, wznoszona od I wieku naszej ery. Są to więc jedne z najstarszych tego typu budowli w Mezoameryce. Na szczyt Piramidy Słońca można się wspiąć, by zaczerpnąć magicznej energii, która podobno tam występuje. W Teotihuacán warto też zwrócić uwagę na inne budynki wzdłuż Alei Zmarłych i na oryginalne malowidła, zdobiące niektóre ze ścian. Więcej zdjęć z Teotihuacán przedstawiliśmy w poradniku o atrakcjach Mexico City.
- Tula – to zachowane ruiny miasta Tolteków. Poza charakterystycznymi dla ludów prekolumbijskich zabudowaniami, turyści mogą tu podziwiać monumentalne posągi. Te robiące wrażenie rzeźby przedstawiają dawnych wojowników. Niegdyś podtrzymywały dach tutejszej świątyni.
- Palenque – kolejne miasto Majów, którego ruiny można zwiedzać. Strome, kamienne budowle, w tym najważniejsza Świątynia Inskrypcji oraz otaczająca cały kompleks dzika przyroda, potrafią oczarować. W 1981 roku przyznano temu miejscu status parku narodowego. Stanowisko archeologiczne znajduje się w sercu dżungli, którą można poznawać z przewodnikiem. Nieopodal ruin, również pośród drzew gęstego lasu tropikalnego, znajdują się campingi, a spędzenie w nich choć jednej nocy jest przeżyciem samym w sobie.
- Calakmul – jedno z największych i najistotniejszych miast imperium Majów. W przeszłości miasto miało liczyć 50 tysięcy mieszkańców i być głównym ośrodkiem władzy państwa Kaan. O dominację nad innymi miastami walczyło z jeszcze większym Tikal (dziś na terenie Gwatemali) i finalnie tę walkę wygrało. Wyniszczająca wojna między oboma miastami-państwami zapoczątkowała jednak powolny upadek imperium. Nazwą Calakmul określa się także tutejszy rezerwat biosfery.
- Murale w Bonampak – oryginalne freski Majów, przedstawiające sceny ich życia. Miejsce zlokalizowane w środku dżungli, w stanie Chiapas. Te wyjątkowe malowidła pokrywają ściany trzech pokoi i prezentują wydarzenia z początku VIII w. n. e. Stanowią one niezastąpione źródło informacji na temat strojów, ceremoniałów oraz życia codziennego Majów.
- El Tajin – miasto ludu Totonaków, w centralnej części kraju, nieopodal Zatoki Meksykańskiej. Jest to miejsce zachwycające zarówno pod względem tutejszej architektury, jak i związanych z nią sekretami. Najbardziej zaskakuje słynna Piramida Nisz, której religijne i astronomiczne znaczenie fascynuje do dziś. Spacer po El Tajin można urozmaicić kupnem pysznych pomarańczy od lokalnych sprzedawczyń i podziwianiem wyjątkowego „tańca” Voladores, który opisaliśmy nieco niżej.
Stanowisko archeologiczne La Venta
- La Venta – stanowisko archeologiczne w stanie Tabasco, związane z Olmekami – jedną z najstarszych kultur prekolumbijskich, zamieszkujących teren Mezoameryki. Znakiem rozpoznawczym tego miejsca są wielkie kamienne rzeźby, przedstawiające olmeckie głowy. Powstały niemal 3000 lat temu. Dziś (po przeniesieniu) można je zobaczyć w Parque Museo La Venta. Podobne znajdują się też w Tres Zapotes.
Atrakcje przyrodnicze w Meksyku
Przyroda Meksyku jest egzotyczna i różnorodna, ponieważ kształtuje ją wiele stref klimatycznych. W Meksyku odnajdziesz góry, wulkany, wodospady, dżungle, rajskie wyspy, palmy, agawy i wysokie na kilkanaście metrów kaktusy. Być może poznasz też tak egzotyczne zwierzęta, jak iguany, małpy, ostronosy, węże i gigantyczne pająki, o których szerzej wspomnieliśmy w artykule o bezpieczeństwie w Meksyku. Poniżej postanowiliśmy nie skupiać się na meksykańskich plażach, bo we wszystkich nadmorskich kurortach są one równie piękne. W zamian wskażemy te atrakcje, z którymi Meksyk może się powszechnie nie kojarzyć.
- Cenotes – naturalne studnie, licznie występujące na Jukatanie. Niektóre znajdują się na powierzchni, inne w podziemnych jaskiniach. Wypełnia je krystalicznie czysta woda, filtrowana przez wapienne skały, zazwyczaj orzeźwiająco chłodna ze względu na zacienienie i głębokie położenie. Poszczególne cenoty różnią się infrastrukturą turystyczną. Cześć pozostaje dzika i niezagospodarowana, inne to regularnie odwiedzane przez turystów kąpieliska. Wizyta na pewno zapadnie ci w pamięci!
- Hierve el Agua – zespół formacji skalnych w stanie Oaxaca, tworzących „najdziwniejszy wodospad świata”. Przyczyną niesamowitego wyglądu Hierve el Agua są naturalne, gorące źródła. Ukształtowały kolorowe od minerałów formacje skalne, które przypominają wielki, zastygły wodospad. Zerknij na ten film, by przekonać się, co mamy na myśli.
Agua Azul z dalszej perspektywy
- Agua Azul – zbiór pięknych wodospadów, zlokalizowanych w stanie Chiapas. Spływająca woda pokonuje kolejne kaskady, stopniowo coraz szersze, opływając intensywnie pomarańczowe skały. Połączenie wszechobecnej wody, skał i gęstego lasu tworzy wizualnie niesamowity efekt.
- Huasteca Potosina – to nazwa całego regionu z licznie występującymi, turkusowymi wodospadami. Są zlokalizowane w dżungli, nieopodal miasta Ciudad Valles. Do najsłynniejszych atrakcji należy wysoki wodospad Tamul i towarzyszące mu kaskady.
- Bacalar – jezioro na półwyspie Jukatan, znane jako Laguna Siedmiu Kolorów. Płytkość wody i wapienne podłoże są przyczyną niesamowitych barw jeziora. Nie ma tu piaszczystych plaż, ale zamiast z nich zbudowano daleko od brzegu wysunięte pomosty.
- Kanion Sumidero – kolejne warte odwiedzenia miejsce w stanie Chiapas. Przez kanion przepływa rzeka Grijalva, a otaczające go strome, skalne ściany liczą ponad kilometr wysokości. Przepiękne widoki gwarantuje zarówno rejs tratwą po rzece, jak i podziwianie panoramy kanionu z wysokości jego krawędzi. Przy okazji dodajmy, że w służącej za bazę wypadową miejscowości Chiapa de Corzo piliśmy najlepszą kawę w Meksyku i kupiliśmy tradycyjne, folklorystyczne koszule. Okazuje się, że Chiapas słynie właśnie z produkcji wysokojakościowej kawy i pięknie zdobionych ubrań. Ich ceny były tam znacznie niższe, niż w popularnych turystycznie regionach kraju.
- Lasy deszczowe w Meksyku – strzeliste palmy powszechnie kojarzą się z egzotyką, ale nie tylko one budują meksykańskie lasy deszczowe! Gęste paprocie, wytrzymałe liany, odgłosy małp, ślady po wężach, insekty, pająki… Może brzmi trochę niebezpiecznie, ale z lokalnym przewodnikiem nic ci nie grozi. Przeciwnie, nauczy cię jak zachowywać się w tropikalnym lesie i opowie o meksykańskiej faunie i florze. My z usług takiego przewodnika, a zarazem potomka Majów, skorzystaliśmy w Palenque.
Wyjątkowość kultury Meksyku
Meksyk słynie ze swojej kultury, kształtowanej przez tysiące lat. Jest mieszanką czasów prekolumbijskich, hiszpańskich (chrześcijańskich) i dzisiejszych – pełnych nowoczesności, ale też pogody ducha i zabawy. Tym, co nas najbardziej urzekło w Meksyku, były właśnie wszelkiego rodzaju walory kulturowe: dawne wierzenia, fascynujące obyczaje, folklor, duma z wyjątkowości własnego kraju i wszechobecna życzliwość. Przykładów jest wiele, a poniżej przedstawiamy te najistotniejsze.
Ogromny ołtarzyk podczas Dia de Muertos
- Día de los Muertos – Święto Zmarłych w Meksyku, wpisane na listę UNESCO. Przepełnione symboliką, jest dla wielu najważniejszym dniem w meksykańskim kalendarzu, kiedy kolorowo wystrojone domy odwiedzają zmarli krewni. Współcześnie stanowi połączenie katolickich tradycji z prekolumbijskimi obrzędami. Jego znaczeniu, tradycjom i atmosferze poświęciliśmy dedykowany artykuł, do którego lektury zapraszamy.
- Voladores – w dosłownym tłumaczeniu są to „latacze”, co doskonale oddaje istotę tego prekolumbijskiego obyczaju ludu Totonaków, do dziś zamieszkujących stan Veracruz. W ekscytującym przedstawieniu bierze udział 5 mężczyzn, tradycyjnie ubranych, którzy tańczą w okręgu, a następnie wspinają się na wysoki słup. Jeden z nich pozostaje na jego wierzchołku, przygrywając na bębnie i flecie. Pozostali mężczyźni skaczą głową w dół, z przewiązanymi wokół kostek linami. Wykonując kolejne obroty, jak na olbrzymiej karuzeli, bardzo powoli rozwijają linę, aż do zetknięcia z ziemią. Całość trwa co najmniej kilkanaście minut i naprawdę robi wrażenie. Zwyczaj jest do tej pory kultywowany w stanach Veracruz i Puebla. My widzieliśmy go w El Tajin – dawnym centrum kulturowym Totonaków.
- Pueblos Mágicos – “Magiczne Miasta” to program, którego promotorem jest meksykańskie Ministerstwo Turystyki, mający na celu popularyzację urokliwych miejscowości, najlepiej i autentycznie oddających ducha tego kraju. Pueblos Magicos są zadbane i zwykle przepełnione folklorem. Jeśli zobaczysz na swej trasie miasto, które nosi miano magicznego, wjedź do niego bez zastanowienia, chociażby na chwilę – na szybką przekąskę.
- Mariachi i Jarochos – to określania grup muzycznych, a także całych subkultur, związanych z ich działalnością. Geneza nazwy Mariachi związana jest ze ślubami, na których przygrywali muzycy. Bogato zdobione stroje, w tym piękne kapelusze, oraz taneczna muzyka wykonywana na akustycznych instrumentach charakteryzują każdy z ich występów. Podobną grupą są Jarochos, wywodzący się oryginalnie z okolic Veracruz. Ich styl łączy ze sobą brzmienia prekolumbijskie, hiszpańskie i afrykańskie. Specyficzne dla siebie grupy muzyczne, a jednak ogólnie podobne do siebie, posiada wiele z meksykańskich regionów.
Świętowanie urodzin na Placu Garibaldi (Mexico City)
Meksykańska kuchnia, czyli co zjeść w Meksyku?
Kuchnia meksykańska (kliknij, aby przeczytać oddzielny artykuł na jej temat) została wpisana na listę UNESCO jako wzorzec kulturowy, w którym od wieków stosuje się te same składniki, techniki kulinarne i obrzędy. Produktami, na których się opiera są przede wszystkim kukurydza, fasola, kolendra, limonka, różnego rodzaju papryki chili, pomidory i stanowiące częsty dodatek mięso. Wiele meksykańskich potraw opiera się na kukurydzianych plackach tortilli, podawanych w przeróżny sposób, którym towarzyszą rozmaite salsy (czyli wyraziste w smaku sosy i dipy).
Tacos al pastor
- Tacos – klasyka meksykańskiego street fooda, spotykana na ulicach chyba wszystkich miast kraju! Tanie, pyszne, czasami zaskakujące, dzięki swoim dodatkom. Na przykład wyśmienite tacos al pastor podaje się z ananasem i grillowanym jak w kebabie mięsem!
- Tamales – jedno z najstarszych dań meksykańskiej kuchni, znane już w Olmekom, tysiące lat przed naszą erą. Jest to kukurydziana masa, wypełniona przeróżnymi farszami i owinięta liśćmi kukurydzy. W Meksyku tamales są serwowane przede wszystkim na śniadanie. Można je kupić u obwoźnych sprzedawców.
- Enchiladas – to proste, a jednocześnie przepyszne danie. Jego podstawą są kukurydziane tortille, ale zdecydowanie większe, niż w przypadku tacos. Wypełnia się je ulubionymi farszami. Nam do gustu najbardziej przypadły enchiladas z kurczakiem, polane zieloną, bardzo ostrą salsą i śmietaną, delikatnie ograniczającą pikantność całej potrawy.
Podsmażanie warzyw do salsy
- Salsa – rodzaj sosu lub dipu, oparty na bardzo drobno posiekanych i zmieszanych kawałkach świeżych warzyw, papryczek chili oraz ziół. Chyba najpopularniejszym składnikiem są zielone lub czerwone pomidory, które najpierw się podsmaża, a następnie miksuje wraz z innymi składnikami.
- Sos mole – przygotowywany przez wiele godzin sos, którego ważnym składnikiem jest gorzka czekolada i chili. Podawany na przykład do mięsa z kurczaka. Specyficzny w smaku, ale na pewno warto go skosztować! Jest uważany za jedną z najbardziej tradycyjnych i złożonych potraw Meksyku.
- Sopa de Azteca – przepyszna zupa na bazie pomidorów, podawana z wieloma dodatkami. Jej charakterystycznym elementem są podprażone, kukurydziane tortille, a także kawałki awokado, kolendra i suszone chili chilaca.
- Kawa – jej produkcja w Meksyku jest bardzo powszechna. W jednej z ubogich wiosek w Chiapas widzieliśmy nawet nieznaną nam wcześniej, publiczną maszynę do przetwarzania nasion kawy (być może ich palenia?). W tym samym stanie piliśmy jedną z najpyszniejszych kaw w życiu, konkretnie w Chiapa de Corzo, nieopodal Kanionu Sumidero.
Jeśli uważasz naszą twórczość za przydatną, korzystasz z niej i chciałbyś się odwdzięczyć, możesz postawić nam wirtualną kawę. Dziękujemy!
- Tequila – królowa meksykańskich alkoholi. Popularna tak w kraju, jak i poza jego granicami. Jest to konkretna odmiana szerszej grupy alkoholi, o nazwie mezcal. Wszystkie je produkuje się z agawy – z różnych gatunków i części tej rośliny, przy czym dla tequilli są zarezerwowane soki agawy niebieskiej. Niektóre z odmian mezcal zawierają w butelkach… skorpiony lub larwy owadów, dodające trunkowi wyjątkowości.
- Pulque – „napój bogów”, którego historia sięga czasów prekolumbijskich. Zawartość alkoholu wynosi w nim około 6 procent. Podobnie jak mezcal i tequilla, pulque wytwarza się z agawy. Jest lekko musujące i można je spotkać w orzeźwiających odmianach smakowych.
Dwie odmiany pulque, totopos z niebieskiej kukurydzy i kilka rodzajów sals
- Michelada – piwo, podawane zwykle w zmrożonych kuflach, których krawędź otacza się w soli i papryce. Charakterystyczny dla napoju czerwony kolor osiągany jest przez dodanie pomidorowego clamato. Dodatkowo, w micheladzie znajdziemy tabasco, sok z limonki, czy maggi. Mniej rewolucyjnym od michelady sposobem sporządzania piwa jest chelada, podawana już tylko z solą i limonką.
Meksykańska kuchnia: co warto zjeść w Meksyku?
Porady i ciekawostki
Porady praktyczne przed podróżą do Meksyku
- Podróż samochodem – przygotowując podróż, skalkuluj ceny przejazdów przez płatne drogi (tutaj lub tutaj). Są wysokie, co niestety nie zawsze przekłada się na jakość dróg. Za przejazd płaci się gotówką. Nam zdarzyło się raz, że opłaty były pobierane nielegalnie przez mieszkańców, blokujących przejazd przez swoją wioskę.
- Ceny i płatności – turyści mogą być naciągani na wyższe ceny, więc trzeba na to uważać. Zdarzało się nawet spotykać miejsca, w których oficjalne cenniki przedstawiały różne ceny atrakcji dla Meksykanów i turystów. Jeśli studiujesz, zaopatrz się w międzynarodową legitymację przed wyjazdem, bo czasami zniżki obowiązują także osoby zza granicy, choć nie jest to reguła. W Meksyku warto negocjować ceny, choć w takich sytuacjach bardzo przydatna jest znajomość podstaw języka hiszpańskiego. Płatności kartą nie są tak powszechne, jak w Polsce, więc zawsze miej przy sobie gotówkę.
- Napiwki – są w Meksyku mile widziane, zwłaszcza w restauracjach – podobnie, jak w naszym kraju.
- Widok uzbrojonej policji – może zaskoczyć przybywających do Meksyku turystów. Miasta, także te turystyczne, patrolują uzbrojeni po zęby policjanci. Podróżując samochodem licz się z możliwością dokładnej kontroli, zwłaszcza bagażnika, przy użyciu psów, tropiących ślady narkotyków. Zawsze miej przy sobie dokumenty, by móc pokazać, że jesteś turystą.
Bezpieczeństwo. Na co uważać w Meksyku?
Meksyk to kraj niebezpieczny pod kilkoma względami. Podczas podróży trzeba uważać na stan dróg, przyrodę i nie tylko. Kraj zmaga się też z negatywnym wizerunkiem światowej stolicy karteli narkotykowych. Przed podróżą koniecznie zapoznaj się z listą zagrożeń w tym kraju, by zaplanować bezpieczną trasę zwiedzania. Aby ci w tym pomóc, przygotowaliśmy dokładny artykuł o bezpieczeństwie w Meksyku – szczerze namawiamy do jego lektury. Z kolei poniżej przedstawiamy kilka wybranych punktów z naszej listy.
Potężna wyrwa na górskim zakręcie
- Stan dróg – w Meksyku jest bardzo zły, zwłaszcza na lokalnych trasach. Jeżeli masz możliwość, omijaj je, lub zaplanuj czas przejazdu z dużym zapasem. Zwykle problemem są po prostu dziury, które wymagają zwolnienia do 20 km/h, ale można też spotkać takie niespodzianki, jak na załączonym zdjęciu. Przy chwili nieuwagi mogą dosłownie zabić.
- Uliczne jedzenie – mimo że jest niepowtarzalne w smaku, może powodować problemy żołądkowe. Na niektórych ulicznych straganach zasady higieny nie są w ogóle przestrzegane.
- Bezpańskie psy – nie są często spotykane w wakacyjnych kurortach, ale w pozostałych miastach – zdecydowanie.
- Kartele narkotykowe w Meksyku – nie stanowią zagrożenia w turystycznych obszarach, ale planując trasę przejazdu przekonaj się, czy na pewno nie przecina jednego z mniej bezpiecznych stanów. Zerknij na stronę MSZ i aktualizowaną przez amerykańskie służby mapę zagrożeń. Kolor czerwony na niej to miejsca, których odwiedzin absolutnie unikaj.
- Erupcje wulkanów i trzęsienia ziemi – Meksyk leży na aktywnym sejsmicznie terenie, w związku z czym katastrofy naturalne mają co jakiś czas miejsce.
Czy Meksyk jest bezpieczny?
Charakterystyczne pamiątki
- Ludowe ubrania – ręcznie zdobione, kolorowe koszule, bluzki, spódnice i bluzy, spotykane w całym kraju. Ciekawym elementem garderoby są tworzone tradycyjną metodą, solidne sandały huaraches.
Czaszka zdobiona stylem arte huichol
- Czaszki – dostępne w różnych kolorach i rozmiarach, mają wielkie znaczenie symboliczne. Są bardzo popularne w Meksyku, zwłaszcza w okresie święta zmarłych.
- Arte huichol – to wielokolorowe rękodzieła, wykonywane z bardzo drobnych elementów, łączonych ze sobą w jedną całość. Często spotyka się produkowane w ten sposób figurki, dekoracje ubioru, a przede wszystkim – biżuterię, zwłaszcza naszyjniki.
- Obsydian – jest skałą, zbudowaną w większości ze szkliwa wulkanicznego, na której wzbogaciła się dawna cywilizacja Teotihuacán. Od wieków był wykorzystywany do tworzenia ostrzy, grotów oraz ozdób. Obecnie dostępne są różnego rodzaju pamiątki wykonane z tego materiału.
- Tequila i mezcal – oryginalne alkohole, spotkane w przeróżnych rodzajach. Sprzedawane także w małych, pamiątkowych buteleczkach.
- Pamiątki związane z kulturami prekolumbijskimi – często ręcznie wykonywane przedmioty, tworzone na wzór tych, których używano setki i tysiące lat temu. Popularne zwłaszcza na terenach stanowisk archeologicznych.
Nasze „prekolumbijskie” pamiątki
Ciekawostki
- Meksykanie do wielu potraw nie używają sztućców. Do nakładania jedzenia służą im zwinięte placki tortilli.
- Podejście do religii w Meksyku jest fascynujące. Po pierwsze, z wierzeniami katolickimi mieszkają się obrzędy prekolumbijskie. Po drugie, za najistotniejszą postać chrześcijańską uważa się Matkę Boską z Guadalupe, której kult w Meksyku jest odczuwalny właściwie wszędzie. Co ciekawe, obok świątyni Guadalupe znajduje się pomnik Jana Pawła II, którego Meksykanie także darzą ogromnym szacunkiem. Pamiętają chociażby, że to właśnie Meksyk był miejscem pierwszej zagranicznej pielgrzymki papieża.
- Meksykanie uwielbiają muzykę. Dumnie słuchają tradycyjnych utworów i tańczą przy każdej nadarzającej się okazji.
- Meksykański dowódca Santa Anna, zorganizował w 1842 roku uroczysty pogrzeb państwowy dla… swojej amputowanej nogi, którą stracił w walce przeciwko Francuzom. Chciał w ten sposób przekonać obywateli, by traktowali go jak bohatera, mimo licznych niepowodzeń.
- Flaga Meksyku nawiązuje do legendy powstania państwa Azteków. Według opowieści, bóg Huichtzilipochtli obiecał Aztekom pomoc w zostaniu władcami Mezoameryki, jeśli dotrą do miejsca, które im wskaże i tam utworzą swoją stolicę. Ich celem miała być wyspa z kaktusem, na który siedział orzeł, pożerający węża.
Meksykańska playlista (Spotify)
Umil sobie planowanie podróży! Zapraszamy do odsłuchania wyjątkowej listy wybranych przez nas utworów. „Muzyczna podróż przez folklor Meksyku” to zestawienie charakterystycznych, tradycyjnych, barwnych w swoim brzmieniu piosenek, które pozwolą Ci poczuć Meksyk od jego muzycznej strony.
Postanowiliśmy skupić się na utworach Mariachi, Jarocho, cumbia i nie tylko. Okazuje się, że te nieco przestarzałe utwory, jak mogłoby się wydawać, wciąż są powszechnie grane w Meksyku! Na weselach, urodzinach i wszędzie tam, gdzie spotkaniu towarzyszy kieliszek tequili lub mezcal. Mamy nadzieję, że dzięki nim jeszcze przynajmniej będzie ci się planować podróż po tym wspaniałym kraju! 🙂
Mapa Meksyku
Jeśli uważasz naszą twórczość za przydatną, korzystasz z niej i chciałbyś się odwdzięczyć, możesz postawić nam wirtualną kawę. Dziękujemy!
Poznaj nasze artykuły o Meksyku:
