Mesa Verde jest parkiem narodowym USA, zupełnie wyjątkowym na tle innych. Choć piękny przyrodniczo, wyróżnia się za sprawą historii i dziedzictwa kulturowego. To malowniczy, spokojny obszar, na którego terenie, tuż przy stromych krawędziach skalnych klifów, wieki temu budowano fascynujące osiedla – osadzone na skałach, a częściowo w nich wykute. Park Narodowy Mesa Verde został utworzony przez Kongres w 1906 roku, a 72 lata później wpisany na listę UNESCO, co potwierdza jego rangę.
Niestety, w jednej ze swoich prac określiłem go mianem najmniej docenianego parku USA, którego próżno szukać w zestawieniu najpopularniejszych amerykańskich atrakcji. Przyjeżdża tu 10 razy mniej turystów, niż do Wielkiego Kanionu i aż 20 razy mniej, niż do parku Great Smoky Mountains. W poniższym artykule chcę udowodnić, że Park Narodowy Mesa Verde jest jednym z najbardziej fascynujących i tajemniczych miejsc w Ameryce. Odpowiem też na pytanie, dlaczego turyści zdają się go omijać. Więcej zaskakujących miejsc poznasz w naszym wpisie o najlepszych parkach narodowych USA.
Park Narodowy Mesa Verde – miejsce pośrodku niczego
Cliff Palace
Zanim opowiem o zagadkowej historii i atrakcjach tego miejsca, od razu zdradzę jedną z teorii skąd może brać się jego brak popularności. Gdzie leży Mesa Verde? W Kolorado, nieopodal Four Corners – jedynego miejsca w Ameryce, gdzie stykają się ze sobą aż 4 stany (Utah, Nevada, Nowy Meksyk i Kolorado). Z dala od jakiejkolwiek metropolii – 400 kilometrów samochodem od Albuquerque, 600 km od Denver i 800 km od Las Vegas. Brzmi zniechęcająco? Nie powinno. Park znajduje się zaledwie 2 godziny jazdy od jednej z głównych tras obszaru pustynnego, łączącej Wielki Kanion z Doliną Monumentów i dalej – ze słynnym Parkiem Narodowym Skalnych Łuków.
Nieopodal znajduje się wspomniany już punkt Four Corners i mnóstwo pięknych widoków, więc choć na mapie wydaje się, że park znajduje się pośrodku niczego, tak naprawdę jest bardzo łatwo dostępny i otoczony atrakcjami. Jeśli planujesz zwiedzać ten obszar Ameryki, koniecznie zbocz z głównej trasy – nie pożałujesz!
Zobacz, gdzie znajduje się Mesa Verde i popularne atrakcje w okolicy:
Planujesz podróż?
Przeczytaj nasz przewodnik po USA!
Historia Mesa Verde w skrócie, czyli… sporo znaków zapytania
Ciekawostek o historii Mesa Verde jest mnóstwo. To miejsce, w którym znajdziesz perfekcyjnie zachowane osiedla Indian sprzed nawet 1500 lat (najsłynniejsze sprzed ok. 800 lat). Mówi się, że ich widok przedstawiony był w każdym czasopiśmie przyrodniczym świata przynajmniej raz. Choć zachwyca wielu, trudno jednoznacznie wytłumaczyć jego pochodzenie, co dodaje miejscu tajemniczości. Naukowcy spierają się, która nazwa dawnych mieszkańców tutejszych osiedli jest właściwa, skąd konkretnie przywędrowali, a przede wszystkim dlaczego około roku 1300 roku nagle opuścili swe domostwa, zostawiając po sobie obraz opuszczonych budowli pod skalnymi blokami.
To, jak mało wiemy o dawnych ludach symbolizuje sam brak zgodności wobec ich nazwy, nawet wśród dalekich potomków. Historycy mówią o „Ancestral Pueblos”, plemiona Ute i Hopi – o „The Old Ones”, a nazwa najczęściej powtarzana to Anasazi („starzy wrogowie”), nadana im przez Indian Navajo. Skoro tak wiele grup spiera się co do samego nazewnictwa, nie powinno dziwić, że bardziej złożone kwestie badań tym bardziej stanowią problem. Przykładem są teorie o ich nagłym zniknięciu.
Anasazi opuścili te tereny w ewidentnym popłochu, zostawiając po sobie nie tylko fascynujące budowle, ale też biżuterię, naczynia i inne przedmioty codziennego użytku. Jedni naukowcy mówią o ataku innych plemion, choć dzięki usytuowaniu osiedli, o którym wspomnę jeszcze nieco później, nie były one łatwo dostępne. Drudzy wypatrują powodu ucieczki w niekorzystnym klimacie i klęsce głodu, chociaż w tym przypadku zastanawia fakt tak pośpiesznej ucieczki. A może za sprawą głodu doszło do niespodziewanych walk wewnętrznych? Dzisiejsze plemiona wierzą, że ich przodkowie po upływie siedmiuset lat zwyczajnie poczuli potrzebę pójścia dalej. Prób wyjaśnienia końca obecności dawnych ludów na terenie Mesa Verde jest wiele. Powszechnej zgody wobec jednej wersji… brak.
Pueblos – zagadkowe osiedla w Mesa Verde
Punkt widokowy na Cliff Palace
Największą atrakcją Mesa Verde są pradawne osiedla, określane mianem pueblos. Pomijając szczegółowy opis zastosowań poszczególnych ich fragmentów (pomieszczenia służyły nie tylko mieszkaniu, ale też celom sakralnym, astronomicznym i obronnym) warto zastanowić się nad powodem stawiania osiedli w tak trudno dostępnych miejscach – powyżej poziomu dna doliny, nad przepaściami, w głębi skał. Nie brzmi to przecież, jak wygodne miejsce do życia, prawda?
Większość naukowców twierdzi, że najistotniejszym celem tak specyficznego usytuowania mieszkań były kwestie obronne, bo dojście do domostw wymagało sprawności fizycznej i powodowało, że wróg stawał się łatwym celem, choć oczywiście jak przystało na tajemnicze Mesa Verde, nie jest to jedyne wytłumaczenie. Zwraca się też uwagę na znakomite warunki klimatyczne, panujące wewnątrz budowli. Są przecież osadzone w głębi skał, częściowo osłonięte od wiatru i fragmentami zacienione, dzięki górującymi nad głowami gigantycznymi blokami skalnymi.
Astronomia? Kanibalizm? Kolejne tajemnice
Wewnątrz skalnych osiedli można spotkać różne konstrukcje – mieszkania, wieże obronne, a także charakterystyczne, okrągłe kivy, do których wnętrza wchodzono. W jakim celu? Mawia się, że kivy służyły celom astronomicznym lub modlitewnym. Być może jednym i drugim – pewności nie ma. Spotkać można się też z opiniami, jakoby Anasazi w brutalny sposób składali bogom ofiary z ludzi i praktykowali kanibalizm. Z takim zdaniem nie zgadzają się, a nawet stanowczo walczą, ich potomkowie. Wszystkie tajemnice historyczne przedstawiam w określonym celu. Chcę udowodnić, że to miejsce absolutnie niezwykłe, z wyjątkową architekturą i fascynującym tłem historycznym.
Największe atrakcje Mesa Verde – Cliff Palace i nie tylko!
W Mesa Verde wiele faktów historycznych stanowi zagadkę. Znane, dość dobrze zbadane i udostępnione turystom jest jednak to, co dawni mieszkańcy po sobie zostawili. Co warto zobaczyć w Mesa Verde? W parku istnieje ponad cztery tysiące obiektów historycznych, doskonale zachowanych dzięki specyficznemu, suchemu i ciepłemu klimatowi. Często tworzą wielopiętrowe, wykute w skałach osiedla mieszkaniowe, przepełnione korytarzami, pokojami oraz miejscami kultu. Największym z nich jest Cliff Palace, na który składa się ponad 200 komnat, 23 kiv oraz liczne wieże i spichlerze. To najważniejsza atrakcja Mesa Verde.
Nie sposób nie wspomnieć też o Balcony House, dostarczającym turystom największej adrenaliny. Poznawanie go oznacza wspinaczkę po ogromnych drabinach i przejście wąskimi tunelami. Te i inne osiedla poznasz dokładniej na stronie National Park Service. Wędrując po obszarze parku masz też szansę zobaczyć malowidła naskalne, ciekawą faunę i florę oraz niezliczoną ilość pięknych krajobrazów. Park Narodowy Mesa Verde jest obszarem przepełnionym historią i kulturą, ale też zachwycającą przyrodą. Dlaczego więc jest to miejsce mało popularne wśród turystów?
Dlaczego Mesa Verde jest tak mało popularne?
500 tysięcy turystów rocznie – dziesięciokrotnie mniej, niż w Wielkim Kanionie. Zimą zdarza się, że park odwiedza mniej, niż 50 osób dziennie. Skoro walory miejsca są imponujące, a nakłady finansowe inwestowane w promocję – sporo wyższe, niż w przypadku wielu parków, ewentualnych powodów niezbyt wysokiego zainteresowania tym miejscem można teoretycznie szukać w jego infrastrukturze lub lokalizacji. O tej drugiej już wspominałem. Park jest łatwo dostępny, znajduje się niezbyt daleko głównej trasy łączącej m.in. Dolinę Monumentów ze skalnymi łukami, a tuż obok znajduje się szosa US-160, biegnąca przez 5 stanów. Infrastruktura? Są tu pola namiotowe, hotel, parkingi, wyznaczone szlaki, a nawet wycieczki z przewodnikiem! W skrócie: niczego nie brakuje.
Potrzebujesz planu podróży? Skontaktuj się z nami.
Niestety, wydaje się, że brak popularności parku jest spowodowany po prostu nastawieniem większości podróżnych do historii Indian. Prawdopodobnie właśnie brak powszechnego zainteresowania tą tematyką powoduje, że Mesa Verde nie należy do najpopularniejszych atrakcji USA. Pośrednio potwierdzają to też badania, które przeprowadzałem kiedyś na potrzeby swojej pracy dyplomowej: historia nie jest tym, czego szuka większość turystów, podróżując przez Amerykę. Szkoda, bo poznawanie wyłącznie przyrody lub wielkich miast, bez szerszego spojrzenia na aspekty kulturowe, utrudnia poznanie prawdziwej Ameryki, z całą jej złożonością. Dlatego, jeśli czytasz ten artykuł, a więc interesujesz się parkiem Mesa Verde, na pewno rozważ jego odwiedzenie!
Mesa Verde – informacje praktyczne dotyczące zwiedzania
Mapa Mesa Verde – kliknij, by zobaczyć pełną rozdzielczość
Zwiedzanie atrakcji Mesa Verde jest łatwe, choć bywa wymagające fizycznie. Park można traktować jak atrakcję jednodniową, parkując przy jednym osiedlu, schodząc do niego, a po powrocie jadąc do kolejnych zabytków. Jeśli w Twoim przypadku wygodniejsze okaże się pozostanie tu na noc, skorzystaj z pola namiotowego. Blisko parku znajdziesz też inne opcje zakwaterowania. Cena wjazdu na teren obszaru Mesa Verde to $20 za samochód, choć oczywiście honorowana jest tu karta Annual Park ($80 za samochód, na wszystkie parki USA). W sezonie letnim istnieje możliwość wejścia do wnętrz wybranych osiedli z przewodnikiem. Step House to jedyny zabytek, który można zwiedzać samodzielne. Aktualne informacje na ten temat znajdziesz tutaj.
Podsumowanie
Mesa Verde to miejsce istotne dla historii i kultury części rdzennych mieszkańców Ameryki. Jest parkiem tajemniczym, fascynującym, a jednocześnie niezbyt często odwiedzanym. Niezależnie od tego, co jest największym powodem braku zainteresowania turystów, można stwierdzić, że zdecydowanie zasługuje on na większą rozpoznawalność i popularność. Prezentuje relikty przeszłości o znaczeniu nie tylko lokalnym, ale też globalnym, o czym świadczy wpisanie parku na listę UNESCO. Jest też po prostu przepiękny, a zwiedzanie tutejszych komnat, kiv i wędrówka pośród zagadkowych miejsc, pomarańczowych skał i cudownych widoków dostarcza niezapomnianych wrażeń. W skali całych Stanów Zjednoczonych Mesa Verde jest parkiem zupełnie wyjątkowym.
Jeśli uważasz naszą twórczość za przydatną, korzystasz z niej i chciałbyś się odwdzięczyć, możesz postawić nam wirtualną kawę. Dziękujemy!
Planujesz podróż? Przeczytaj nasz artykuł
o 15 zaskakujących parkach w USA
Najlepsze parki narodowe w USA: piękne i zaskakujące
Najnowsze wpisy:
